Do poniższego wpisu zainspirował mnie Jackdays, który na
swojej stronie opublikował listę języków i wiedzy poszczególnych ras występujących w Warhammerze (
tutaj można przeczytać ten tekst w języku angielskim).
Przegrzebałem trochę dodatków (głównie pierwszoedycyjnych) i uzupełniłem te wiadomości z oficjalnych oraz naszych polskich źródeł, usuwając tym samym informacje o fanowskich dodatkach.
Przede wszystkim dziękuje Jackdays'owi, że pozwolił mi na wspieranie się Jego tekstem - warto zajrzeć na
Kelevala Hammer, gdyż można znaleźć tam inne fajne teksty do WFRP.
LUDZIE:
Staroświatowy i jego dialekty:
ALBIOŃSKI - Używany na terenie Albionu
Bretoński - Używany w Bretonii, podobny do dialektu używanego w południowo- zachodnim Albionie. "h" znajdujące się na początkach wyrazów jest gubione, natomiast "th" zastępuje się "z", "r" wymawiane jest gardłowo.
DOLGAŃSKI - Dolganie mówią swoim dialektem, podobnym nieco do ungolskiego
Estalijski - Jest językiem ze śpiewnym, nosowym akcentem, używanym na terenie Królestw Estalijskich. Obcy mogą mieć problemy z zrozumieniem ludności zamieszkującej Góry Irrana (północna cześć Estalii), gdzie w mowie występują dziwne idiomy pochodzące z minionych wieków.
GOSPODARSKI - Używany na terenie Kislevu przez Gospodarów. Osoby mieszkające na prowincji mają trudniejszy dla zrozumienia akcent (a zarazem silniejszy).
Norsmeński, norski - Używany przez Norsmenów, a także na terenie Kislevu, gdzie uważany jest za dialekt szlachecki, dlatego tamtejsza arystokracja lubi podkreślać nim swą pozycję społeczną [Uwaga: Podręcznik podstawowy do 1 edycji podaje na str. 216 że jest to język zwany norskim, zaś w ŹsDwK że jest to język norsmeński.]
Reikspiel - Używany na terenie Imperium i Jałowej Krainy, a także w Granicznych Księstwach.Reikspiel jest standardem, na podstawie którego oceniane są inne języki np. katajski, czy arabski. Profesorowie Uniwersytetów Imperialnych utrzymują że reikspiel jest najstarszym językiem
pisanym*
SŁOWIAŃSKI - Mieszkańcy Kisleva dawno zaadaptowali język Starego Świata, jednak wielu z nich nadal używa plemiennego języka posiadającego bardzo bogaty zasób wyjątkowo opisowych przekleństw. Kislevczycy mają głosy głębokie i dźwięczne, często wymawiają "v" zamiast "w". [Uwaga: Podręcznik WFRP 1 ed. podaje na str. 291 że dialektem Kislevu jest słowiański, natomiast w przedostatniej części kampanii WW- ŹsDwK mamy już dialekty: dolganów, gospodarów, norsmeński i ungołów.]
Sylvański - Używany na terenie Sylvanii
TILEAŃSKI - Melodyjny dialekt Starego Świata, który obcy często mylą z estalijskim, co ponoć bardzo irytuje Tileańczyków.
Ungolski - Używany przez Ungołów z charakterystycznym silnym akcentem wschodnim i rozbudowanym słownictwem odnoszącym się do koni i kawalerii.
ELFY:
ELTHARIN - Eltharin czyli język elficki, ma tylko dwa dialekty: tar-elhtarin i fan-eltharin, pierwszym posługują się elfy wysokie i morskie, zaś tym drugim elfy leśne. Elfy leśne posługują się także staroświatowym. Jest językiem niezmiernie skomplikowanym - elfy uczą się go prawidłowo używać dopiero, gdy ich umysły zostaną odpowiednio wyćwiczone m.in. przez Pran Iemuz-gu. Niewielu ludzkich uczonych (tych którzy poznali eltharin) poświęciło całe swoje życie na naukę tego melodyjnego języka; przy czym jest on uproszczoną wersją, używaną tylko przez elfickie dzieci i tych, którzy krótko żyją.
Eltharinem posługują się także drzewce i driady.
Mroczne elfy z Naggaroth posługują się językiem druhi i eltharinem.
HALFINGI
Halfingi posługują się halfińskim dialektem staroświatowego.
KRASNOLUDY
Większość krasnoludów posługuje się swoim językiem, zwanym khazalid-em, a także konkretnym dialektem języka staroświatowego, używanym na terenach z których pochodzą.
GNOMY
Używają ghassaly- dialektu khazalidu.
GOBLINOIDY
Wszystkie goblinoidy posługują się językiem goblińskim, posiadającym kilka dialektów:
GHAZAKH - Obydwa typy goblinów posługują się tym dialektem.
HARGHAZAKH - dialekt hobgoblinów
ORRAKH - Dialekt orków jest około czterech oktaw niższy niż ghazakh.
SNOTGOB - Dialekt snotlingów.
PÓŁORKI - mówią pospolitym goblińskim językiem, niektóre z nich mogą znać zniekształcone dialekty ludzkie.
OGRY
GRUMBARTH - to sapiący i warczący język Ogrów, wielu z nich zna norsmeński, część z nich ma pojęcie o językach Starego Świata.
REPTILLIONI I TRYGLODYCI
SSISSGL'K - To unikalny syczący język, wymykający się transkrypcji, pełen mlaśnięć, parsknięć, gwizdów i innych szczególnych dźwięków. Używany przez troglodytów i repitllionów.
SKAVENI
QUEEKISH - Jest językiem używanym przez wszystkie klany skavenów.
TROLLE
ORGVAR - Mowa Trolli, dodatkowo mogą znać słabo dialekt staroświatowego z którego pochodzą i rozumieć mowę, niektóre z nich używają dosyć często też zdegenerowanego norskiego.
CHAOS
MROCZNA MOWA - Dziwny język zwierzoludzi, wojowników Chaosu. I tym podobnych istot.
POZOSTAŁE RASY
Drzewce używają swojego języka zwanego Malla-room-ba- larin, eltahrinu, a co czwarty z nich może używać staroświatowego.
Fimiry posługują się językiem zwanym fimar- "przeciągają" niektóre litery (w szczególności S, Z, Ś, Sz), mówiąc np. "sssskrabie"; "Bosssko" Zzzałatw ich".
Zoaty mówią swoim zgrzytliwym i grzmiącym językiem. Niekiedy porozumiewają się w elfickim, a czasami językiem driudów.
Smoki znają po prostu wszystkie języki.
JĘZYKI TAJEMNE
Tajemne języki używane są wyłącznie do celów magicznych, nigdy do porozumiewania się. Księgi, magiczne pergaminy, zwoje i inne przedmioty o magicznej naturze są zwykle napisane, w którymś z tych języków.
Inskrypcje zapisane w zwykłym języku nie są magiczne i nie można się z nich nauczyć
czarów.**
MAGICZNY (ZWANY TEŻ LINGUA PRAESTANTIA) - Większość pergaminów jest zapisana w tym języku i mogą używać ich wszyscy posiadający ku temu odpowiednie predyspozycje. Wyróżniamy cztery rodzaje: pierwotny, iluzjonistyczny, nekromancki i czarodziejski.
Staroslański - jest archaicznym językiem Dawnych Slanów spotykanym zazwyczaj na starożytnych artefaktach.
TAJEMNY KRASNOLUDZKI - jest bardziej subtelną wersją starożytnego khazalidu, praktykowaną przez krasnoludzkich czarodziei, zazwyczaj nikt obcy nie poznaje tego języka. [Uwaga: Całkiem możliwe że Jackdays wspominając o Klinkharuhn'ie i Aldruhn'ie jako pisemnej formie khazalidu, miał na myśli właśnie te języki, ja jednak nie natknąłem się w oficjalnych opracowaniach na wiadomości dotyczące tego tematu.
TAJEMNY ELFI - używany przez elfich magów, oparty o starożytny eltharin. Używany na Ulthuanie, oraz przez podróżujące elfy morskie i wysokie, nieznany elfom ze Starego Świata (ci używają Lingua Praestantia do komunikacji)
DRUIDYCZNY - to forma języka używana przed wiekami przez dawnych druidów. Niezwykle rzadki, ozdabia niektóre katakumby i artefakty.
DEMONICZNY - mowa demonów, używana we wszystkich zaklęciach demonologicznych.
SEKRETNE JĘZYKI
5 podstawowych języków, używanych przez ludzi do specjalistycznej komunikacji. Wszystkie języki (prócz klasycznego) wyjawiane są tylko wybranym osobom.
Bitewny - Uproszczona i skrótowa wersja staroświatowego wykorzystywana m.in. do wydawania rozkazów w trakcie walki.
ŁOWCÓW - Sekretna mowa, przekazywana z ojca na syna dotycząca łowiectwa i życia w lasach.
Klasyczny - Martwy język używany do zapisywania tekstów akademickich, religijnych [pod tym względem zbliżony do naszej łaciny, bądź greki, co może świadczyć że pochodzi z Remeanskiego Imperium założonego na terenach obecnej Tileii]
GILDII - Tajemny język Bractw, Gildii, Hanz używany podczas tajemnych rytuałów danej gildii.
W dodatkach pojawiło się sporo kolejnych języków sekretnych takich jak np. cygański (str. 74 OwG), który w WFRP 2 ed. przemianowany został na strzygański.
LUDZIE (POZOSTAŁE CZĘŚCI ZNANEGO ŚWIATA)
Arabski - Używany na terenie Arabii, także przez Nomadów Pustyni.
Kitajski - Spotykany na terenach całego Kitaju, krainie Ind, Górach Kamalayan i Mourn, dorzeczu Chang etc. etc.
Khuresian - mowa z terenów Khuresh
Hung - używany na Pustkowiach Chaosu i Kitaju.
Ikajo - używany w Nowym Świecie przez Ikadian (czerwonoskórych ludzi)
Indhya - używany na terenie północnego i południowego Ind.
[Uwaga: Jackdays wymienia również: nippoński, czy saurian- ja jednak nie znalazłem o nich informacji. Zresztą logicznie rzecz biorąc każdy z języków w innych częściach Znanego Świata powinien mieć swoje dialekty, przynajmniej tyle co reikspiel].
SEKRETNE ZNAKI
Mówiąc o językach nie sposób nie wspomnieć o sekretnych znakach, pomimo że nie tworzą one języka jako takiego, to powiązane są z poszczególnym profesjami, organizacjami, kultami itp., zazwyczaj są to piktogramy, abstrakcyjne rysunki, znaki czy gesty jakich używa np. Kult Purpurowej Dłoni w dodatku ŚnRzR. Jednak znaków tych w dodatkach powstało tak wiele, co umiejętności Wiedzy o... i praktycznie nawet najmniejsze bractwo może mieć swoje sekretne znaki. Celowo więc nie wspominałem o Wiedzy, jaką dysponują poszczególne rasy, czy profesje - im więcej pojawiało się dodatków do WFRP, tym częściej obfitowały one o dodatkowe umiejętności typu: sekretne znaki wędrownych kramarzy, czy Wiedza Cyganów i handlarzy (nie wspominając o Hop!Hop!- sekretnych znakach grzybiarzy z MiM.)
* Nieco dziwne może się wydawać, że Sylvania posiada swój własny dialekt staroświatowego, natomiast Graniczne Księstwa takowego nie mają. Tu także nasuwa się pytanie: Ciekawe w związku z tym jaką rolę odgrywa/ł język klasyczny?
** Jackdays wspomina jeszcze o języku elementalistów, co wydaje się całkiem logicznym rozwiązaniem- skoro istnieje język demoniczny, dlaczego żywiołaki nie mogłyby porozumiewać się w swoim języku, lub chociaż dialekcie demonicznego. Kolejnym nie wymienionym językiem w tej grupie jest np. tajemny nehekherański z nie wydanego w Polsce dodatku "Lure of the Liche Lord" który był językiem używanym w starożytności, a dziś na terenie Imperium Nehekheran.
Któreś z pól jest puste!
madda99 zarejestrował się! Witamy!
_bosy skomentował 
Blood 2: The Chosen - recenzja